Op route door Tibet

Dag 401 tm 409: maandag 2 december tm dinsdag 10 december 2013

maandag 2 december 2013 - Eindelijk rijd ik het Chinese Tibet bij Zhangmu binnen. Een grens oversteken is en blijft altijd hectisch. Ik heb lang moeten wachten, voordat ik de Nepalese douane ben gepasseerd vanwege alle commotie en de vele vrachtwagens die de route volledig blokkeren, maar het is weer een geweldige ervaring om mee te maken hoe dat allemaal is gegaan. Waar je normaal gesproken absoluut niet bij een grensovergang mag filmen, zo gemakkelijk ging dat aan Nepalese zijde. Ik heb alles op film kunnen vastleggen. Het stempelen van mijn auto Carnet was bijvoorbeeld niet mogelijk, omdat de sleutel van de kast waar de stempels in zaten niet te vinden was. De grens lijkt wel een handelscentrum. Het krioelt er van mensen die lasten op hun ruggen dragen met handelswaar. Vóór mij rijdt een vrachtwagen tegen tenminste drie stilstaande vrachtwagens aan, rijdt van één van de tegemoetkomende vrachtwagens de spiegels eraf en schuurt vervolgens langs een stilstaande auto. Volgens mij heeft hij het niet eens in de gaten...en het kan allemaal. Allemaal van dit soort onmogelijke dingen! Maar goed, het betekende dus wel dat ik om vijf voor drie over de Friendship brug richting Tibet reed. Alleen bleek het toen opeens tien over vijf in China, want het tijdsverschil met Nepal is twee uur en 15 minuten. Aangezien de douane stipt om vijf uur sluit, waren de slagbomen dicht en daar stond ik dan...

Ik heb direct aangegeven dat mijn gids aan de Tibetaanse zijde op mij staat te wachten en hij heeft het ‘smekend’ voor elkaar gekregen om mij toch nog dezelfde dag door de Chinese Customs heen te loodsen. Welkom in het controlerende, erg koude, maar fantastische Tibet. Op 2.200 meter een grens passeren is al uniek, maar wat ik hier in Tibet allemaal moet en dus niet mag is eigenlijk nog veel unieker. Floortje Dessing reist met BNN's 3 op Reis de hele wereld rond, maar die maakt óf niet alles mee óf ze vertelt niet alles, want namelijk álles, maar dan ook echt álles wordt gecontroleerd en geregeld in Tibet. Je kunt hier niks zonder een dossier vergunningen van minimaal 50 pagina's. Echt, mijn dossier is zeker 50 pagina’s dik. Zonder gids én contract mag je hier absoluut niet rijden. In mijn contract staat wat ik ga doen, waar ik overnacht en waarvoor ik betaald heb. Afwijken van dit contract/schema is gewoonweg niet mogelijk, zelfs onbespreekbaar. Nu ik een dik jaar lang als vrijbuiter heb geleefd, moet ik toegeven dat dit even heel erg wennen is. Ik had mezelf vooraf nog zo wijsgemaakt dat ik ergens op een beschutte plek op de hoogvlakte in de tent op de auto ging overnachten, maar dat blijkt ten strengste verboden te zijn. Waarom? Ik heb geen flauw idee en niemand kan me vertellen waarom het niet mag.

De verhoudingen tussen China en Tibet zijn ‘redelijk gespannen’ te noemen. Ik merk dat gelijk wanneer de gids mij vriendelijk verzoekt de informatie die hij me geeft mbt Tibet niet te delen met mijn Chinese gids, die in Lhasa bij mij in de auto zal stappen. Waarom? Ook hier heb ik weer geen flauw idee! Sinds China in 1950 Tibet binnenviel en de Dalai Lama in 1959 naar India vluchtte, zijn meer dan een miljoen Tibetanen omgekomen door toedoen van de Chinezen of door hongersnood vanwege het slechte landbouwbeleid. Meer dan 6.000 kloosters werden tijdens de Culturele Revolutie onder leiding van Mao vernietigd. Een aantal kloosters wordt weer hersteld, maar het is nog steeds verboden om een plaatje van de Dalai Lama bij je te dragen. Ik heb daarom uit veiligheid mijn reisgids met Tibet-informatie goed verstopt in de auto, want wanneer ze bij controle mijn reisgids vinden, scheuren ze zonder pardon alle pagina’s met Tibet-info eruit.

De 750 km lange Vriendschapsweg (Friendship Highway) tussen de Nepalese grens en Lhasa is een adembenemende route over ‘het dak van de wereld’. Ik kan niet beschrijven hoe dit voelt. Ik voel me enorm bevoorrecht om hier met mijn auto door deze adembenemende natuur te rijden. De weg loopt over en door het uitgestrekte, rotsachtige Hoogland van Tibet. De gemiddelde hoogte van ‘het dak van de wereld’ is ongeveer 4.875 meter. In het zuiden van Tibet passeer ik één van de hoogste bergketens ter wereld, de Himalaya, en steek ik een pas over op bijna 5.500 meter hoogte. De uitzichten op deze bergketen zijn gewoonweg overweldigend!

De auto moest wel enkele malen naar lucht happen op deze hoogte. Ik voelde hem bij de steile klim in kracht achteruit gaan, maar hij trekt het met alle gemak. Ik rijd niet met ‘lucht’ maar met ‘nitrogen’ in de banden. Door de samenstelling van 'nitrogen' blijft de bandenspanning op hoogte beperkt.

Door de harde snijdende wind is de gevoelstemperatuur op deze hoogte meer dan dertig graden onder nul. De ijle lucht en het sterke zonlicht maken acclimatiseren op deze hoogte absoluut noodzakelijk. Wanneer ik ’s ochtends vroeg een pad bij een bergpas beklim, om op meer dan 5.200 meter hoogte de zonsopgang te kunnen zien, voel ik me gewoon uitgeput. Dat acclimatiseren is écht nodig, dat blijkt wel.

Veelal trekken reizigers via Lhasa naar de Himalaya om eerst te acclimatiseren op ca. 4.000 meter. In mijn geval is het niet mogelijk in de bergen goed te acclimatiseren. Ik heb één nacht doorgebracht op 2.200 meter en ga de volgende dag door naar extreme hoogten van 5.500 meter. Daarbij komt dat de temperaturen nachts dalen naar -15 of meer. Het is wennen voor me nu ik een jaar in +30 graden heb geleefd en opeens bijna 50 graden kouder moet overleven. Zelfs de accommodaties waar ik overnacht zijn niet voorzien van verwarming of houtkachels, maar ik heb gelukkig goede thermo-kleding en een warme slaapzak bij me. Daaroverheen een dik dekbed, dus houd ik het wel warm. Ik wist dat de combinatie van extreme kou en snelle hoogte mij een potentiële kandidaat maakt voor hoogteziekte, maar door in goede gezonde conditie te zijn en tijdig in Nepal preventief Diamox (tegen hoogteziekte) te zijn gaan slikken, ben ik daarop goed voorbereid.

O ja, ik had het over het controlerende Tibetaanse regime! Op de Friendship Highway zijn er om de 50 of 100 kilometer checkpoints waar ik alles moet overleggen en een tijdschema krijg om bij het volgende checkpoint te komen. Ik heb nog het geluk dat ik een ‘ervaren’ Tibetaanse gids bij me heb en geen Chinese gids, want hierdoor hoef ik mijn auto niet iedere keer volledig leeg te halen voor inspectie. De regels zijn bizar: over een afstand van 200 km moet je bijvoorbeeld vier uren doen. Ik dacht eerst dat dit de maximum limiet qua tijd was, maar nee, dit betekent dat je niet sneller dan 50 km/uur mag rijden. Je moet er exact vier uren over doen. Kom je eerder aan, dan krijg je dus een dikke boete. Waarom? Omdat ze niet willen dat je te snel rijdt ivm mogelijke ongelukken. Omdat er veel Chinese toeristen naar Tibet rijden, gebeuren er veel ongelukken en heeft men deze regel ingevoerd. Ik kan me daar inmiddels wel iets bij voorstellen, want Chinezen kunnen bar slecht autorijden. Zelfs als we op een tijdslimiet van vier uren vijf minuten te vroeg bij de controle komen, moeten we een stukje terug rijden en wachten tot er exact vier uren voorbij zijn.

Wanneer ik moet tanken, moet ik me eerst laten registreren. Vertellen waar ik heen ga en of ik wel de gevraagde permits heb. Waarom? Omdat ze vaak meemaken dat mensen zich met brandstof overgieten en zich in brand steken. Dan komen ze in de ‘beloofde, heilige wereld' waar ze in geloven. Onvoorstelbaar. –rare jongens die Tibetanen-

Ik heb zelfs een hele dag met mijn gids op het politiebureau gezeten ivm ‘car checking’ en het verkrijgen van het Chinese rijbewijs en Chinese nummerplaten. De hele auto is gecontroleerd, van binnen en van buiten. Ik heb een gezondheidstest ondergaan en ik heb een examen voor mijn Chinese rijbewijs afgelegd. De gezondheidstest stelde niet veel meer voor, dan dat ik door een soort van microscoop moest kijken waar ik een steeds kleiner wordende E zag staan, net zoals bij een oogtest. Ik moest aangegeven hoe de E stond en na vier gevraagde E’s was ik klaar. Daarna het examen voor m’n Chinese rijbewijs: er werd me gevraagd of ik alle verkeersregels in Tibet en China naleef en er werd me verteld, dat ik niet te snel mag rijden en dat ik mijn verkeersgordel omdoe zodra ik de auto instap. Mijn antwoord was: 'Jazeker, meneer de politieagent'. Ik ben nog nooit zo snel geslaagd voor een examen.

Ik had heel erg graag offroad naar het Everest Basecamp willen rijden. Dat was mijn opzet van mijn route door Tibet. Het was mijn bedoeling om hier 3 december naar toe te gaan, maar het Basecamp was helaas gesloten. We hebben nog geprobeerd om via de lokale politie toegang te krijgen, maar ook daar was het antwoord ‘nee!’. Het was en is nog steeds een enorme emotionele domper om dat zomaar aan me voorbij te (hebben moeten) laten gaan, maar ik troost me met het idee, dat ik bij de toegangspoort heb gestaan die leidt naar het Basecamp!

Het camp is gesloten vanwege mogelijk gevaar. Op route er naar toe, zijn er eind november vier mensen omgekomen. De lokale politie zal haar duidelijke redenen wel hebben om de toegang te sluiten. Gelukkig heb ik de Mount Everest dezelfde dag nog wel kunnen zien. Op afstand. Ik herkende de punt gelijk en heb de 8.848 meter hoogste berg ter wereld in ‘real life’ mogen aanschouwen.

Wat een fantastisch land is Tibet! Bezoeken aan kloosters in Shigatse, Gyantse en Lhasa zijn indrukwekkend. Ik heb kennis gemaakt met de leefwijze van de monniken en de Tibetaanse bevolking. Het Tibetaanse boeddhisme. De Dalai Lama en de Panchen Lama en hun verkiezing door ‘reïncarnatie’. Tibet, het land van de onvoorstelbaar vele gebedsvlaggen en de gebedsmolens.

In Barkhor, de drukste wijk van Lhasa, heb ik voor zonsopgang meegelopen in de Pelgrimsronde met de klok mee rond de Jokhang. De Jokhang tempel is de meest vereerde plaats van Tibet waar mensen zich biddend, buigend en slepend over de straatstenen voorwaarts bewegen.

En natuurlijk het schitterende Potalapaleis, liggend op de hoogste heuvel van Lhasa bezocht. Ooit de residentie van de Dalai Lama.

Via het Namtso-meer ga ik op route naar Noordwest China. Vanuit Tibet rijd ik de Chinese provincie Qinghai binnen nadat we een besneeuwde pas op 5.600 meter passeren. Onderweg eet ik, zolang het nog kan, Tibetaanse noodles met yak-meat. Heerlijk! Gezonder en beter vlees is er nergens ter wereld te krijgen (vind ik). De zoute yak-thee heb ik geproefd, maar doe mij toch maar een kop Chinese thee!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tibetaanse gezichten: